दिल्लीच्या धुरकट राजकारणात 'प्रेमाचा त्रिकोण': केजरीवाल, भाजप आणि आरएसएसची गुंतागुंत
सध्याच्या जागतिक आणि भारतीय राजकीय पटावर एक अत्यंत मनोरंजक घटना घडत आहे. अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी चीनचे राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग यांना त्यांच्या "ताजपोशी" कार्यक्रमाला निमंत्रण दिले आहे. मात्र, बीजिंगने ते निमंत्रण दुर्लक्ष केले असून, त्यांचा सध्या भारताच्या सीमेत नवीन जिल्हे निर्माण करण्यावर अधिक भर आहे. दुसरीकडे, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी अमेरिकेला भेट देण्यासाठी उत्सुक आहेत, पण ट्रम्प त्यांच्याकडे पाहायलाही तयार नाहीत. ही परिस्थिती अमिताभ बच्चन यांच्या मुकद्दर का सिकंदर चित्रपटातील "हम हैं मु़श्ताक और वो बेज़ार" या गाण्याची आठवण करून देते.
दिल्लीच्या राजकीय रंगमंचावरही असेच काहीसे चालू आहे. भारतीय जनता पक्ष (भाजप), राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ (आरएसएस), आणि आम आदमी पार्टी (आप) या तिघांमध्ये "विरोधक असूनही आकर्षण" अशी स्थिती निर्माण झाली आहे. एकीकडे आप आणि भाजप एकमेकांचे जानी दुश्मन आहेत, तर दुसरीकडे, अरविंद केजरीवाल यांनी आरएसएस प्रमुख मोहन भागवत यांना एक प्रेमळ पत्र लिहून सगळ्यांना चकीत केले आहे.
या पत्रात केजरीवाल यांनी भाजपच्या "गैरप्रकारांवर" आरएसएसची भूमिका विचारली आहे. मतदार याद्यांमधून दलित आणि पूर्वांचली मतदारांचे मोठ्या प्रमाणात गळती होत असल्याचा उल्लेख करून त्यांनी विचारले की, "आरएसएस हे सर्व दुर्लक्ष करणार का?" केजरीवाल यांचे हे पाऊल म्हणजे केवळ आरएसएसला प्रश्न विचारणे नसून, त्यांच्या प्रभावाखाली असलेल्या मतदारांना आकर्षित करण्याचा प्रयत्न आहे.
सध्याच्या घडीला भाजपसाठी आरएसएसचा पाठिंबा अनिवार्य आहे. भाजप स्वतःला स्वतंत्र आणि आत्मनिर्भर दाखवायचा प्रयत्न करत असला, तरी हरीयाणा आणि महाराष्ट्रात आरएसएसच्या मदतीमुळेच त्यांना यश मिळाले, असे भाजपच्या नेत्यांचे म्हणणे आहे. मात्र, जम्मू-काश्मीर आणि झारखंड येथे भाजपला अपयश आले, तेव्हा आरएसएसने मदत का केली नाही, असा सवाल विरोधक विचारत आहेत.
यावेळी, भाजपच्या नेत्यांनी दिल्लीतील ७० मतदारसंघांची यादी तयार केली, ती अंतिम करण्यात आरएसएसच्या अरुण कुमार यांचा महत्त्वाचा सहभाग होता. ही यादी नंतर पंतप्रधान मोदींना सादर करण्यात आली.
आरएसएसमध्ये सध्या अंतर्गत वादाची लाट उसळली आहे. काही कट्टर हिंदुत्ववादी युवा मोहन भागवत यांना "मवाळ" ठरवत आहेत. दुसरीकडे, काही हिंदू संत त्यांच्यावर मुस्लिमांची "जास्त लांगूलचालन" करण्याचा आरोप करत आहेत. या अंतर्गत वादामुळे आरएसएसच्या काही घटकांमध्ये अस्वस्थता आहे.
केजरीवाल यांनी हा वाद हेरून आरएसएस विरोधकांना आकर्षित करण्याचा प्रयत्न सुरू केला आहे. परंतु, यामुळे केजरीवाल यांना फायदा होईल का, हा मोठा प्रश्न आहे. दुसरीकडे, भाजप आणि आप यांच्या या वादग्रस्त हालचालींमुळे काँग्रेसला अप्रत्यक्ष फायदा होण्याची शक्यता आहे.
भाजप खासदार रमेश भिधुरी यांच्या अपशब्दांमुळे आणि त्यावर केजरीवाल यांनी घेतलेल्या भावनिक भूमिकेमुळे महिला मतदारांचे झुकलेले पारडे आपच्या बाजूने आणखी झुकण्याची शक्यता आहे. महिला मतदारांच्या भावना दुखावण्याचा भाजपला मोठा फटका बसू शकतो.
सध्याचे दिल्लीतील राजकीय चित्र म्हणजे प्रचंड धूर आणि गोंधळ आहे. एकीकडे आरएसएसला भाजप आणि आप दोघेही खूष करण्याचा प्रयत्न करत आहेत, तर दुसरीकडे आरएसएसच्या अंतर्गत वादामुळे परिस्थिती आणखी गुंतागुंतीची होत आहे.
नवा वर्ष सुरू झाल्यापासून राजकारणात अनेक विचित्र गोष्टी घडत आहेत. याचा निकाल पुढील काही महिन्यांत स्पष्ट होईल, पण त्याआधीच हा संघर्ष भारतीय राजकारणाच्या इतिहासातील एक अविस्मरणीय अध्याय ठरणार आहे.
