महाराष्ट्र विधानसभा निवडणूक: धार्मिक उकसवणीची रणनीती आणि जनतेचे प्रश्न
महाराष्ट्र विधानसभा निवडणूक जशी जवळ येत आहे, तशी राज्यातील राजकीय वातावरण अधिक तापलेले दिसत आहे. पक्षीय राजकारण, प्रचारातील टीका-टीप्पणी, आणि मतांसाठी धर्म व जात यांचा वापर या सर्व गोष्टींनी निवडणूक वातावरणाची रंगत वाढवली आहे. मात्र, यातून महत्त्वाचे जनतेचे प्रश्न आणि त्यांची सोडवणूक याकडे पुरेसे लक्ष दिले जात नाही, ही दुर्दैवी बाब आहे.
धार्मिक उकसवणीची रणनीती
राजकीय पक्षांना मते मिळवण्यासाठी अनेकवेळा धार्मिक भावना भडकवण्याचे मार्ग सहज दिसून येतात. सध्या महाराष्ट्रातही हेच घडताना दिसते. काही पक्ष धार्मिक उत्सवांवरून राजकीय फूट पाडण्याचा प्रयत्न करत आहेत. मंदिर-मशीद मुद्दे, हिंदू-मुस्लिम वाद, आणि जुन्या धार्मिक तणावांना उजाळा देण्याच्या कृती यामुळे समाजात विभाजन होण्याचा धोका आहे.
धार्मिक उकसवणीमुळे समाजामध्ये शांतता हरवून भांडणं उभ्या राहतात. याचा परिणाम सामान्य माणसांच्या जीवनावर होतो, कारण अशा वादांमुळे दैनंदिन प्रश्न दुर्लक्षित राहतात. राजकीय नेते मात्र त्यातून आपले राजकारण साध्य करण्याचा प्रयत्न करतात.
जनतेचे खरे प्रश्न कोण मांडणार?
धार्मिक उकसवणीत वेळ घालवण्याऐवजी पक्षांनी जनतेच्या मूलभूत समस्यांवर लक्ष केंद्रित करायला हवे. महाराष्ट्रातील अनेक भागांमध्ये शेतकरी आत्महत्या हा अजूनही मोठा मुद्दा आहे. कर्जमाफीच्या घोषणा तर केल्या जातात, पण त्या अंमलात आणण्यासाठी अडचणी येतात. शेतीचे वाढते उत्पादनखर्च, दुष्काळाचा सामना, आणि पिकांच्या योग्य किमती यांसारखे प्रश्न अजूनही प्रलंबित आहेत.
शहरांमध्ये बेरोजगारी आणि महागाई हे लोकांचे प्रमुख प्रश्न आहेत. युवा वर्ग शिक्षण घेत असला तरी रोजगार मिळवण्याच्या संधी कमी होत आहेत. सरकारी नोकर्‍यांमधील जागा कमी होत आहेत, तर खासगी क्षेत्रामध्ये स्थैर्याचा अभाव आहे. याशिवाय, महागाईमुळे सामान्य कुटुंबांना त्यांच्या दैनंदिन गरजा भागवणेही कठीण झाले आहे.
आरोग्यसेवा आणि शिक्षण व्यवस्था सुधारणे हा अजून एक मोठा मुद्दा आहे. ग्रामीण भागात अद्यापही आरोग्य सुविधांचा अभाव आहे. खाजगी शिक्षण महाग आहे, आणि सरकारी शाळांची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी ठोस उपाययोजना आवश्यक आहेत.
विकासावर आधारित प्रचाराची गरज
राजकीय पक्षांनी धार्मिक भावना भडकवण्याऐवजी विकासावर भर दिला पाहिजे. महाराष्ट्र हे औद्योगिकदृष्ट्या प्रगत राज्य आहे, पण अनेक भाग अजूनही विकासापासून वंचित आहेत. विदर्भ आणि मराठवाडा भागातील पायाभूत सुविधा कमकुवत आहेत. तेथे उद्योग-धंदे वाढवून रोजगारनिर्मिती करणे गरजेचे आहे.
मुंबई-पुण्यासारख्या महानगरांमध्ये वाहतूक समस्या, झोपडपट्टी पुनर्वसन, आणि पर्यावरण संवर्धन हे मोठे मुद्दे आहेत. हे प्रश्न सोडवण्यासाठी योजना आखण्याऐवजी पक्ष मात्र परस्परांवर दोषारोप करताना दिसतात.
राजकीय प्रगल्भतेची गरज
जनतेनेही आता विचार करायला हवा की निवडणुकीच्या वेळी कोणते मुद्दे महत्त्वाचे आहेत. धार्मिक उकसवणीत अडकून न पडता विकास, रोजगार, शिक्षण, आणि आरोग्य यांसारख्या प्रश्नांवर लक्ष केंद्रित करणे गरजेचे आहे. राजकीय नेत्यांना मतदान करताना त्यांची कामगिरी आणि आश्वासनांचा विचार करायला हवा.
धार्मिक आणि जातीय मुद्द्यांवरून वाद निर्माण करणे हे राजकारणाचा नाश करणारे आहे. महाराष्ट्रासारख्या पुरोगामी राज्यात ही प्रवृत्ती थांबवण्यासाठी सर्वांनीच प्रयत्न करणे आवश्यक आहे. प्रचाराच्या माध्यमातून लोकांच्या खऱ्या गरजा ऐकून घेऊन त्या पूर्ण करण्यासाठी धोरणे आखणे हीच खरी लोकशाही आहे.
महाराष्ट्रातील आगामी विधानसभा निवडणुकीत राजकीय वातावरण खूपच चुरशीचे असेल, यात शंका नाही. मात्र, धार्मिक उकसवणीत अडकण्याऐवजी मतदारांनी प्रगतिशील दृष्टिकोन स्वीकारून सुशासनासाठी मतदान करायला हवे. जर पक्ष आणि नेते विकासाचा अजेंडा राबवतील, तरच महाराष्ट्राचे खरे हित साधले जाईल.
-डॉ. रियाज़ देशमुख, सहाय्यक पोलीस आयुक्त (सेनि), औरंगाबाद.
